Behandeling bij gemetastaseerd pancreascarcinoom alvleesklier­kanker met uitzaaiingen

Doel van de behandeling

Alvleesklierkanker wordt vaak pas laat ontdekt. Vaak is de tumor dan al groot of uitgezaaid. Behandelingen kunnen met verschillende doelen gebeuren: curatief (op genezing gericht) of palliatief (op klachten vermindering gericht).

Soorten behandeling

Curratieve behandeling

Bij alvleesklierkanker is er alleen maar kans op genezing als er geen uitzaaiingen zijn en de kanker met een operatie verwijderd kan worden. Wanneer de behandeling op genezing gericht is, noemen we het een curatieve behandeling. Een operatie kan niet bij iedereen en hangt bijvoorbeeld af van de uitgebreidheid van de kanker en uw conditie. Ongeveer 1 op de 5 patiënten kan geopereerd worden. Door vooraf chemotherapie te geven (soms in combinatie met bestraling) kunnen sommige patiënten die eerst niet voor operatie in aanmerking kwamen alsnog geopereerd worden.

Palliatieve behandeling

Het kan zijn dat u geen operatie kunt krijgen of er voor kiest om niet geopereerd te worden. In dat geval kunt u vaak wel kiezen voor een behandeling waardoor u mogelijk langer leeft. Dit heet een palliatieve behandeling. Het doel van deze behandeling is om zo min mogelijk klachten te ervaren met een zo goed mogelijke kwaliteit van leven; en indien mogelijk langer te leven.

Geen behandeling

U kunt er ook voor kiezen om géén anti-kanker behandeling te starten. Dan richt de begeleiding zich puur op verminderen van eventuele klachten en op de kwaliteit van leven.

Overlevingskansen

Bekijk hier de overlevingskansen van mensen met alvleesklierkanker.

Chemotherapie

Chemotherapie is het behandelen van kanker met medicijnen die de kankercellen doden of remmen in hun groei. Hierdoor kunnen tumoren kleiner worden.

Chemotherapie voor een operatie

Het kan zijn dat u het advies krijgt om voor een operatie eerst te starten met chemotherapie. Dat gebeurt bij tumoren die in eerste instantie niet (goed) te opereren zijn. Het doel is dan om de tumor kleiner te laten worden zodat de chirurg hem bij een operatie kan verwijderen. Na de chemotherapie zal met een scan beoordeeld worden of de tumor voldoende kleiner is geworden.

Chemotherapie na een operatie

Alvleesklierkanker komt vaak weer terug in de eerste jaren na een alvleesklieroperatie ondanks dat de tumor volledig is verwijderd. De kanker kan dan niet opnieuw met een operatie verwijderd worden. U heeft meer kans op genezing na de operatie voor alvleesklierkanker wanneer u na de operatie nog aanvullend chemotherapie heeft gehad.

Chemotherapie zonder operatie

Als een operatie niet mogelijk is, of als u niet geopereerd wilt worden, zoeken we samen naar een (palliatieve) behandeling die bij u past en die voor uw situatie geschikt is. Dat kan chemotherapie zijn. Bij alle behandelingen staat voorop dat het doel is om uw klachten te verminderen. Dit kunnen pijnklachten zijn, vermoeidheid, diarree of bijvoorbeeld jeuk. Ook kunnen we u adviezen geven over hoe u bijvoorbeeld om kunt gaan met problemen met eten, vermoeidheid of gevoelens van angst of somberheid.

Voor alvleesklierkanker hebben we geen chemotherapie voorhanden die de kanker kan genezen als er niet ook geopereerd is. Wel kan de chemotherapie het leven verlengen doordat het de tumorcellen remt. Er zijn verschillende vormen van chemotherapie, samen gaan we op zoek naar een vorm die het beste bij u past.

Behandelingen en bijwerkingen

• Folfirinox
• Gemcitabine
• Gemcitbine Nab-Paclitaxel

Alleen klachten verminderen

• Klachten verminderen

  Als een operatie of chemotherapie niet mogelijk is, u niet geopereerd wilt worden of geen chemotherapie wilt, dan gaan we samen met u op zoek naar een behandeling die bij u past en die voor uw situatie geschikt is. Bij alle behandelingen staat voorop dat we altijd proberen om uw klachten te verminderen. Dit kunnen pijnklachten zijn, of bijvoorbeeld jeuk. Ook kunnen we u adviezen geven over hoe u om kunt gaan met bijvoorbeeld problemen met eten, vermoeidheid of hinder die u ervaart van bijvoorbeeld angst of somberheid. De huisarts speelt hier ook een belangrijke rol in.

  • behandelen van klachten bij alvleesklierkanker

• Geelzucht

  Doordat de alvleesklier vlakbij de uitgang van de galwegen naar de darm ligt, kan de tumor deze afvoer dichtdrukken. Hierdoor komt er teveel gal in uw bloed en krijgt u geelzucht. Door geelzucht gaat u zich niet lekker voelen en kun u last krijgen van jeuk. 

  Lees hier meer over de behandeling bij geelzucht.

Wel of niet (doorgaan met) behandelen

De meeste behandelingen bij alvleesklierkanker hebben bijwerkingen. Het is belangrijk om samen met uw arts te kijken of de voordelen van een behandeling groter zijn dan de mogelijke nadelen.

U kunt ook op elk moment besluiten om te stoppen met een behandeling als deze bijvoorbeeld te zwaar wordt voor u of steeds minder goed werkt. Misschien wilt u niet (meer) naar het ziekenhuis of vindt u andere dingen belangrijker, bijvoorbeeld om de tijd die u nog heeft op een zo prettig mogelijke manier door te brengen.

Het helpt om te praten over wel of niet (doorgaan met) behandelen, bijvoorbeeld met uw partner, kinderen, vrienden, arts of verpleegkundige.

Het is ook goed om met hen te praten over wat u belangrijk vindt nu u een ernstige ziekte als alvleesklierkanker heeft en wat uw wensen en grenzen zijn. U kunt hier ook u met uw arts over praten.

Wilt u hulp bij het nadenken over wensen voor zorg en behandeling? Gebruik dan de keuzehulp op thuisarts.nl.

Meedoen aan wetenschappelijk onderzoek

• Wat is wetenschappelijk onderzoek?

  We doen wetenschappelijk onderzoek om meer te weten te komen over een ziekte, of om de behandeling verder te verbeteren. In deze medisch-wetenschappelijke onderzoeken (ook wel eens studies of trials genoemd) worden vaak nieuwe behandelingen onderzocht. 

  Uw behandelend specialist bespreekt met u of u mee kunt doen aan een wetenschappelijk onderzoek, wat het doel is van het onderzoek en wat de voor- en nadelen van deelname zijn. Op basis daarvan beslist u of u wel of niet wilt deelnemen. Als u ervoor kiest om deel te nemen aan wetenschappelijk onderzoek, krijgt u soms een andere behandeling dan de normaal gegeven behandeling. In de studie wordt de nieuwe behandeling onderzocht. 

• Actuele onderzoeken

  • DIA-Panc studie
  • LAPC registratie studie
  • Pandorina studie
  • Pelican studie
  • Sloth Ex Vivo studie

  Voor een overzicht van wetenschappelijke onderzoeken waar u als patiënt met alvleesklierkanker aan mee kunt doen, kunt u de volgende websites bezoeken:

  • Radboudumc Trials
  • Dutch Pancreatic Cancer Group (DPCG)

Overlevings­kansen

Alleen als de kanker helemaal weggehaald kan worden met een operatie kunt u genezen van alvleesklierkanker. Helaas komt niet iedereen in aanmerking voor een operatie. Alleen als er geen uitzaaiingen zijn én de tumor niet uitgebreid verbonden is met de bloedvaten in de omgeving is een operatie mogelijk. Daarnaast moet u fit genoeg zijn voor de operatie. Van alle patiënten met alvleesklierkanker kan maar 1 op de 5 (20%) patiënten geopereerd worden. 

Tijdens de operatie blijkt bij 2 van de 10 (20%) patiënten dat er toch uitzaaiingen zijn, of de tumor te vast zit om te verwijderen. De operatie wordt dan gestopt. Bij 1 op de 10 patiënten (10%) waarbij de tumor niet te verwijderen is bij diagnose, kan door een behandeling vóór de operatie later als nog geopereerd worden. De behandeling bestaat dan uit chemotherapie of een combinatie van chemotherapie en bestraling.

Ook na een operatie komt de kanker vaak terug. Zonder chemotherapie na de operatie is na 5 jaar nog 1 op de 10 (8%) patiënten in leven. Behandeling met chemotherapie kan de kans op terugkeer van ziekte verminderen en het leven verlengen.

Ongeveer 1 tot 2 patiënten van de 10 (10 tot 20%) is 5 jaar na de diagnose alvleesklierkanker nog in leven. Van alle patiënten met alvleesklierkanker die geopereerd zijn (en eventueel nog chemotherapie hebben gehad) leeft na 5 jaar nog 1 van de 4 patiënten (25%). 

Zonder behandeling leven mensen met alvleesklierkanker gemiddeld nog 4 tot 6 maanden.